Een eerste introductie over AI. Met dat doel in het achterhoofd benaderden onze collega’s gastdocent Roel Peijs. ‘We wilden aan de hand van zijn gastlessen beeld krijgen van wat leerlingen al weten over AI en hoe dit bij hen leeft,’ vertelt collega Nicole. ‘Ik ben zelf ook bij de lessen gaan zitten en kwam er snel achter dat er een verschil van kennisniveau was,’ zegt ze lachend. ‘En voor de duidelijkheid: de kennis van de leerlingen over dit onderwerp was groter dan mijn kennis hierover,’ voegt ze er nog aan toe.
De wereld van AI
Eerste les
Een eerste les vormt altijd een basis. In dit geval gaat het over wat AI is, waar je het tegenkomt en hoe je het kunt gebruiken. ‘In een soort klassengesprek ontdek je samen waar AI allemaal al zichtbaar (of minder zichtbaar) te vinden is en waarvoor je het kunt gebruikten,’ legt Roel uit.
‘De volgende vraag is dan ‘hoe gebruik ik het’? Want om de juiste output te krijgen, moet je wel goed ‘prompten’.’ En dat is precies waar de leerlingen in die eerste les mee aan de slag gaan. AI is er en is ook niet meer weg te denken; dat is een feit. Maar hoe kun je het zelf slim inzetten? Gebruik AI vooral als assistent, is de tip van Roel. ‘En waar ik vervolgens met de leerlingen aandacht aan besteed, is dat je altijd moet controleren wat de output is en of dat matcht met jouw wensen.’ benadrukt Roel.
Lui
Ook Roel ziet en hoort de geluiden uit de samenleving. AI als ‘afnemende intelligentie’ zoals Erik Scherder het verwoordt. ‘En weet je,’ reageert Roel, ‘ergens begrijp ik heel goed wat hij bedoelt. Want ja, je zou kunnen denken dat je met het antwoord van ChatGPT je opdracht af hebt. In mijn lessen ga ik daar ook op in: controleer altijd of het antwoord klopt, vraag jezelf altijd af of het antwoord compleet is of dat je nog meer wilt weten. Word niet lui!’
Hij vervolgt: ‘Daarnaast ben ik ervan overtuigd dat als jij met ChatGPT jouw werkstuk in de helft van de tijd kunt maken, je de rest van de tijd over hebt voor andere dingen. Lekker sporten bijvoorbeeld. Of muziek maken. Analoog bezig zijn.’
Al uitgeprobeerd
De tweede les van Roel stond in het teken van ‘creatieve verwerking’. Roel: ‘In drie stappen gingen we naar een verhaal (een beetje van de leerling en een beetje van ChatGPT) waarin de hoofdrolspeler een karakter is dat de leerling zelf had verzonnen én vormgegeven. In de co-creatie met Chat GPT leverde dit fantastische resultaten op.’
‘En het mooie is,’ zo vertelt Roel, ‘dat de leerlingen zelf kritisch bleven op de output van ChatGPT. Opmerkingen als ‘zo heb ik dat niet bedoeld, dat moet Chat aanpassen’ of ‘ik heb toch duidelijk vijf manen getekend, waarom laat hij er maar vier zien’ maken duidelijk dat ze secuur keken naar datgene wat ChatGPT opleverde. En dat was nou precies de bedoeling.’
Verantwoordelijkheid
AI staat hoog op de agenda, zowel bij de jongeren als bij onze collega’s. ‘Toch merk ik nog aarzeling,’ gaat Roel verder. ‘In onderwijsland zijn we blijkbaar nog niet overal zo ver. Onbekend maakt onbemind zeggen ze vaak en dat is in dit geval ook zeker zo.’
‘Ik hoor collega’s zeggen ‘dit mag niet’ of ‘dat is fraude’, maar AI is er, dat is een feit, en daar moeten we verstandig mee omgaan. Sterker nog, ik vind dat wij als onderwijs de verantwoordelijkheid hebben om onze leerlingen hierin mee te nemen en te begeleiden. Van basisonderwijs tot beroepsonderwijs. Leerlingen weten vaak nog niet goed wat hierin wel of niet kan en daar hebben ze ons voor nodig. Maar dan moeten we zelf ook aan de bak.’
Pleidooi
Roel sluit af met een pleidooi. ‘Ik weet, ik sta hier als ‘ambassadeur’ van AI, maar ik kom óók uit het onderwijs. Ik ken de administratieve lasten waar iedere leerkracht mee te dealen heeft. En ook daar kan AI juist in ondersteunen. In al het randwerk buiten de klas, voorbereiding, lesontwerp, etc. Dus maak er vooral gebruik van. Spijker je kennis bij. Dit is het moment. Let’s go!’
En de leerlingen en docenten van De Buitenhof? Die zien het helemaal zitten!